NATUURVERENIGING BAKKEVEEN E.O.
Geschiedenis
De oprichtingsvergadering was op 27 jan. 1951 in café Dijkstra in Duurswoude, het huidige café van van der Weij in Wijnjewoude. In onze statuten wordt echter 27 april van hetzelfde jaar als oprichtingsdatum genoemd.
Waarom een vogelwacht? Vanwege groeiende maatschappelijke zorg over stroperij. Toen heette de vogelwacht nog ’afdeling Bakkeveen, Duurswoude, Wijnjewoude van de BFVW’ .
Op deze vergadering werd voor ca. 100 aanwezigen o.a.“op meesterlijke wijze de taak van de vogelwachten toegelicht”
Met 50 leden werd een zogenaamde “Wacht” opgezet.
De laatste zinnen van de eerste notulen luiden als volgt:
“Voor deze vogelwacht is een zeer veelzijdige taak weggelegd omdat vogels in allerlei schakering haar bescherming behoeven”
En dan komt het: “” Onze beste wensen vergezellen hun” doelende op de oprichting van de nieuwe wacht.
Mannengebeurtenis
Dat de oprichting en de activiteiten van de Vogelwacht in Bakkeveen, Duurswoude en Wijnjewoude een specifieke mannengebeurtenis was blijkt uit de notulen van een maand na de oprichting. Er werd een excursie vastgesteld “met de vrouwen” waaruit blijkt dat de vereniging ook nog eens een zekere sociale rol in het dorpsleven vervulde.
Vergaderingen werden toen met hamerslag afgesloten, een traditie die steeds meer aan het verdwijnen is.
Bij de derde vergadering moest de voorzitter wegens “lichaamszwakte”zijn functie opgeven. De man in kwestie was “melkventer”.
De vereniging hield zich bezig met vogelbescherming in reservaten (de precieze wijze waarop wordt behalve dan het plaatsen van borden niet vermeldt) het plaatsen van nestkasten in de bossen van SBB en het houden van “propaganda avonden”. Dat leek zo vlak na de oorlog een beladen term maar gelet op de hoge bezoekersaantallen was het dat niet.
Deze propaganda-avonden werden soms gehouden i.s.m. ’t Fryske Gea in het toenmalige hotel van der Meer in Bakkeveen en later ook wel in vakantiecentrum ‘t Hout. Belangrijk waren de bestuursvergaderingen van de BFVW. Hiervoor werden uit de vereniging altijd afgevaardigden benoemd welke deze vergaderingen bijwoonden namens BDW.
BFVW
Op de site van de BFVW wordtongeveer het volgende vermeld over de oprichting van de vele vogelwachten in de periode tijdens en na de 2e WO:
'In en na de oorlog werd gedurende de veertiger begin vijftiger jaren inmenig dorp een vogelwacht opgericht door mensen diezich grote zorgen maakten over de bedreigingen van de vrije natuur en de daarinlevende weidevogels in het bijzonder. Gedurende de laatste wereldoorlog was namelijkdoor het ontbreken van doelmatige controle in het vrije veld eensituatie ontstaan waarin velen voor zich zelf uitmaakten wat wel en wat niettoelaatbaar was. Eieren van weide- en watervogels werdenongelimiteerd geraapt, terwijl vaak geen rekening werd gehouden met dewettelijke sluitingsdatum. Hoewel er indertijd sprake was van een zeer dichteweidevogelpopulatie, zou voortzetting van de hier beschreven anarchie inhet vrije veld onherroepelijk leiden tot teloorgang ervan. Vandaar datal vanaf 1942 initiatieven werden genomen tot oprichting van plaatselijkevogelwachten.
Al van het begin af nam het aantal plaatselijkeVogelwachten hand over hand toe. In de meeste dorpen werd “De Vogelwacht”een begrip, gelijk opgaand met het besef dat het rapen van eieren in de‘ferbeane tiid’ bepaald niet bevorderlijk was voor je aanzien in het dorp'.
Spekken van de kas
Voor het spekken van de kas werden in de zestiger jaren ansichtkaarten verkocht.
Andere acties
Voorbeelden van andere acties in het verleden:
In ’54 klachten over wezels behalve daar waar jachtopzieners zijn!
In ’56 bevlogen rede van Ide Lenting die de focus meer verlegde van vogels naar natuur en wees op de ontwikkelingen waarbij natuur omgezet werd naar cultuurgronden. Reden waarom destijds ook het Fryske Gea is opgericht en ook bijvoorbeeld de natuurvereniging uit Ureterp werd opgericht. Ureterp wist destijds te voorkomendat de Merskerheide werd ontgonnen.
De traditie van het rouleren van verenigingsbladen onder de bestuursleden is toen al ontstaan. Toen betrof het alleen het blad Vanellus.
In 1956 al werd de naam “Vogelwacht” bij stemming aangevuld met natuurwacht. Dit gebeurde om de komst van vele reisgezelschappen in goede banen te leiden en daarmee de natuur te beschermen. Men ervoer de komst van de reisgezelschappen als bedreigend. Er zouden vernielingen aan de natuur aangebracht worden met als mogelijk gevolg het afsluiten van natuurgebieden voor bezoekers. Een ander argument was: “Geen natuur zonder vogels en geen vogels zonder natuur!”
De omgeving van Bakkeveen werd meer gezien als natuur dan andere BFVW gebieden. Daar was immers meer sprake van “greiden” oftewel weilanden.
Er wordt samen met Pl. Belangen de VVV opgetrokken inzake de aansturing/begeleiding van reisgezelschappen. Hoe dat gedaan werd vermelden de verslagen niet.
1964
De dip in de zestiger jaren lag waarschijnlijk meer aan een gebrek aan bestuursleden aangezien de vereniging nog wel rond de 70 leden had.
Aan de bevlogenheid van voorzitter Lentink kan het niet gelegen hebben zover kan uit de notulen opgemaakt worden. Door het gebrek aan jaarverslagen kon men geen beroep doen op subsidiebijdragen van het VVV. Contributie ging in 1964 van 1 gulden naar 1,50!
Gesignaleerd dat jaar: 100 kemphanen in het beekdal Koningsdiep (waar precies?)
En 1 havik, volgens dhr.v.d.Meulen uit Joure vermoedelijk de enige in Friesland.
Lenting wijst op het verstoren van het biologisch evenwicht, de gevolgen van gif gebruik, lucht en waterverontreiniging.
Tj. Van der Wal bemoeide zich vaak met het tellen van de nesten in reservaten. In ’64 nog geen gevolgen van de ruilverkaveling Koningsdiep te merken. O.l.v. K.Winterwerden vogelhuisjes gemaakt en in Bakkeveen opgehangen.
1965
Na de dip een opleving getuige het herhaaldelijk overleg en verslagen van excursies. Opnieuw blijkt Lenting de stuwende kracht die zich afvraagt welke positie de vereniging moet innemen en welke lijn zij moet volgen. Verderop in hetzelfde jaar ontstond het idee voor het in samenwerking met Plaatselijk Belang instellen van een natuurbeschermingswerkgroep.
Opvallend is dat Lentings vrees voor het verdwijnen van weidevogels als gevolg van de rvk en bijbehorende verschijnselen niet door mede bestuursleden en SBB gedeeld werden. Die zagen de vogels wel naar andere gebieden vertrekken. Wel moest men zijn best doen om reservaten te behouden. SBB en het Fryske Gea hadden hun reservaten juist uitgebreid. Samenwerking met omringende verenigingen voor het beheer van reservaten werd ook als optie aangegeven.
Opvallend was ook de met SBB en het Fryske Gea gedeelde kritiek op jagers die op buizerds joegen.
Bijzondere activiteit: oprichten van een kiosk; een streven welke vanwege de personele bezetting uiterst moeilijk en uiteindelijk voor de vereniging onmogelijk was. Uiteindelijk zou het Fryske Gea voor de bezetting zorgen (in ’67 vermeld). Wat er van geworden is vermelden de verslagen niet.
In 1966 bleek Wijnjeterp niet meer zo actief te zijn. Toch bleef de naam van de vereniging wel gelijk, dus met Wijnjeterp en Duurswoude in de naam.
1967:Pestvogel en Waterspreeuw gezien.
Katten en hondenplaag, tegenstrijdige meningen hierover.
Op initiatief van Bakkeveen: bijeenkomst met omringende vogelwachten, SBB Fryske Gea en hoofdbestuur van de BFVW. Doel: elkaar bevragen over elkanders activiteiten.
1970: Werkterrein verlegd naar het voorkomen van de milieuvervuiling. Enkele trottoirs zullen gedurende 2 jaar niet door de gemeente tegen onkruid worden bespoten. De omwonenden is naar hun mening gevraagd en zij hebben in meerderheid hun toestemming gegeven.
Schoolpleinen werden in dietijd door loonbedrijven bespoten Onbekend was vaak met welke stofdat gebeurde. Ook werd door het Waterschap langs de randen van waterlopen veelgespoten.
In Allardsoog werd eennatuurgidsencursus afgesloten met het uitreiken van maar liefst 60! diploma’s.
Toenemende recreatie baartwel zorgen nu steeds meer natuurterreinen worden ontsloten.
1972
Bioloog Johan de Jong hield een lezing over de schadelijke gevolgenvan chem. onkruidbestrijding. Het bestrijdingsmiddel DDT en de Club van Rome warenbekende begrippen in die tijd.
Broedvogelinventarisatie in 5km hokken, doel vogelatlas van Friesland te maken onder de vlag van Avifauna.
1973
Door de jaren heen blijkt hetoverleg tussen Bakkeveen en het hoofdbestuur van de BFVW een immer terugkerende strijd tezijn met de wens van Bakkeveen e.a. om de raaptijd voor kievitseieren in tekorten en het wilsterflappen te verbieden. Dit laatste ook onder druk vanBelgië (eigen belang?!) Er heerst weerstand tegen de starre en conservatievehouding van het hoofdbestuur.
Hans Bijl presenteert op de jaarvergadering een planvoor het opzetten van een natuurpad samen met SBB.
Duurswoude en Wijnjeterpscheiden zich in dit jaar af van Bakkeveen; Bakkeveen houdt 95 leden over.(verliest 56) Samenwerking met Duurswoude en Weinterp blijft wel doorgaan.
In 1973 worden ook de eerstedames (3) in het bestuur gekozen. Toen waren er 12 bestuursleden!
Penningmeester O.v.d.Meulenis na 25 jr erelid geworden.
Voor zover bekend is hij totnog toe het enige erelid van de vereniging. V.d.Meulen was medewerker van SBB.
Eerst in 1976 wordt met meerdere omringende verenigingen een gezamenlijkemotie van wantrouwen tegen het Hoofdbestuur van de BFVW verworpen en scheuring dreigt.
De BFVW laat een commissievan goede diensten onderzoek doen maar in deze commissie heerst verdeeldheid.
Lid van de BFVW had wel alsvoordeel dat men daar gebruik kon maken van hun natuurfilms maar a/d anderekant werd ook veel lidmaatschapsgeld geïnd.
Uittreden was niet zozeergewenst omdat men dan geen pressie meer kon uitoefenen op de BFVW. Gorredijktrok zich in 1981 wel terug uit de BFVW.
Bakkeveen heeft indertijdschriftelijk verbeteringsvoorstellen aan de BFVW gedaan. Zo wilde men deraaptijd van kievitseieren inkorten en de zittingsperiode van bestuursleden verkorten.Ook zou een vertegenwoordiger uit het ZO van de Provincie welkom zijn daar het“eierzoekersklimaat” hier anders was dan in de Greidhoeke.
Bakkeveen ondersteunde hetinitiatief van Gorredijk om de ontvangst van het 1e kievietsei in degemeente stop te zetten.
De ledenvergadering vanBakkeveen besloot in 1982 uit de BFVW te treden (13 voor en 4 tegen, geen groottotaal aantal! Het leefde kennelijk niet in Bakkeveen).
Toch was het ledenaantal in 1981:154.
In ’82 nog een filmavond waarmaar liefst 95 mensen aanwezig waren.
Na uittreding uit de BFVWwerd nog wel geprobeerd om flink a/d weg te timmeren, maar het aantalhoogtepunten neemt af.
Overigens was onze verenigingsinds de 70-er jaren ook lid van de Waddenvereniging die zich toen sterk maaktetegen inpoldering van het Wad.